Tekst: Emy Thorissen (foto’s: 1, 10, 27 en 28). Foto’s: Paul Slot – oktober 2023.
Op vrijdag 16 juni 2023 waren 22 leden van het Belgisch-Nederlands Boekbandengenootschap te gast in het Klooster Sint Agatha en bij kruisheer en boekbinder Edgard Claes.
In het Poortgebouw werden we hartelijk ontvangen met koffie/thee en ‘n goed vullende kloosterkoek. Alvorens de groep in tweeën werd gesplitst, werd er eerst een korte film over de geschiedenis van het klooster getoond en een toelichting gegeven over het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven.
Maurits geeft in de Huiskamer een introductie: van Klooster tot Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven
Voor de middag werden we rondgeleid in het klooster: de pandgang, de refter en de kerk.
Pandhof: de laatste rustplaats van de kruisheren Geboeid luisteren in de kerkbanken
Het koor van de kloosterkerk Glas-in-loodraam met Maurits van Oranje
Onder de bezielende leiding van Johan Oosterman bezichtigden we de expositie Verborgen boekenpracht, de kloosterbibliotheek van Sint Agatha. De tentoonstelling richtte zich op de boekcultuur van de Kruisheren van de Middeleeuwen tot heden.
De tentoonstellingsruimte Bijbelcommentaar door Nicolaus van Lyra
Van broeder Johannes tot broeder Edgard
Kruisheer Johannes van Deventer leefde rond 1500 tot 1537 in Klooster Sint Agatha. Van hem worden twee handgeschreven Graduales bewaard, waaronder een topstuk. Dit reusachtige koorboek weegt maar liefst 22 kilo en is een prachtig verlucht handschrift uit de late middeleeuwen. De beginletters van de Latijnse gezangen voor kerkelijke hoogfeesten zijn voorzien van kleurrijke en fraaie miniaturen.
Jos Biemans, Johan Oosterman en Jos van Heel buigen zich over het Graduale van Johannes van Deventer
Broeder Edgard (1954) trad op 22-jarige leeftijd in bij de Kruisheren. Sinds 2008 heeft hij zijn atelier in Sint Agatha. Geschoold als klassiek handboekbinder maakt hij sinds 1990 boekbanden van polycarbonaat, die hij vervolgens bewerkt met een computergestuurde freesmachine, voorzien van folies en/of airbrush.
Els Rollé, Geert van Daal en Klaas Toet bestuderen het werk van Edgard Claes
Johannes Hermann Knoop, Pomologia (1763)
Boekband en cassette: Edgard Claes (2022)Detail: radertje
Detail: kanteelbinding Detail: scharnieren cassette
Op verschillende plekken in het klooster treffen we ook beelden en schilderijen van deze alleskunner aan.
Portrettengalerij
Op het zonovergoten terras werd tijdens het nuttigen van de lunch druk bijgepraat.
Pleisteren
’s Middags in de Huiskamer hield Jacques een presentatie over de geschiedenis van de kloostertuin en daarna volgde een duizelingwekkende voordracht van Edgard Claes over zijn vele prachtige kunstboekbanden.
De historie van de kloostertuin in vogelvlucht door Jacques
Edgard toont ons zijn kunstboekbanden: van 1984 tot nu
Tot het middagprogramma behoorde een rondgang door de prachtige kloostertuin en langs de kloostermuren. Als kers op de taart brachten beide groepen tevens een bezoek aan Edgards atelier.
Kruidentuin Kloostermuur Tuinsieraden
Beeldentuin Beeldentuin
Edgard geeft uitleg bij de machines in zijn atelier
La morte en faces
Band: Edgard Claes (2023)Detail: dubbele voorplatten
Om 16.00u keerden we terug naar het terras bij het Poortgebouw voor de borrel. De liefhebber kon het alhier gebrouwen 1371 – kloosterbier proeven. Jammer genoeg kwam er om 17.00u weer een einde aan deze afwisselende bandensalon. Vol indrukken keerden we huiswaarts.
Napraten op het terras onder het genot van eigen gebrouwen kloosterbier
We bedanken Carli van den Berg en haar vrijwilligers voor het warme ontvangst en de catering; Johan Oosterman, de rondleiders Maurits en Jacques en in het bijzonder Edgard Claes voor hun uiterste boeiende toelichtingen.