Rens Top – oktober 2021.
Op 16 oktober 2021 overleed Jeff Clements, begaafd boekbinder, maar bovenal een zeer aimabel mens.
Clements, geboren in Plymouth in 1934, studeerde aan het Plymouth College of Art and Design. Hij deed in 1955 examen in onder meer handboekbinden. In 1957 werd hij lid van de Guild of Contemporary Bookbinders, later bekend als Designer Bookbinders, de inmiddels internationaal vermaarde club van handboekbinders. Tussen 1981 en 1983 was hij voorzitter.
Van 1961 tot 1988 bekleedde hij in Engeland verschillende functies binnen het onderwijs op het gebied van grafisch ontwerp, typografie en boekbinden. In deze periode publiceerde hij een handboek voor het boekbinden dat in 1991 in het Nederlands werd uitgegeven. Hij bleef tot 2006 betrokken bij examens in Engeland. In 1988 vestigde hij zich in Amsterdam en startte met Katinka Keus boekbinderij Meridiaan. Het atelier specialiseerde zich in bijzondere boekbanden, cartonnage en restauratie werk. In 2007 werd hem het erelidmaatschap verleend van de Meister der Einbandkunst, een prestigieuze vereniging van handboekbinders in Duitsland. In het hetzelfde jaar ontving hij in Engeland de titel MBE for Design and services for Bookbinding, een hoge onderscheiding voor mensen met een zeer speciale verdienste in het Britse koninkrijk.
Boekbanden van Jeff Clements bevinden zich in vele particuliere en institutionele collecties in Europa en de Verenigde Staten.
Ook de Koninklijke Bibliotheek bezit werk van Jeff Clements. In 1985 presenteerde de leden van Designer Bookbinders zich in Brussel en Den Haag met de tentoonstelling Modern British Bookbinding. Naast werk van onder anderen Ivor Robinson en Philip Smith waren er ook banden van Clements te zien. De tentoonstelling, met een aantal zeer opmerkelijke stukken, was een groot succes en de plezierige samenwerking leidde tot een prettige relatie met een aantal binders.
De KB kocht kort daarna zijn band rond Aeschylus. Prometheus bound. Transl. by Rex Warner. & Percy Bysshe Shelley. Prometheus unbound. With pref. by Rex Warner and drawings by John Farleigh, 1965. De band, in hoofdzakelijk grijs en zwart geitenleer, heeft verschillende velden, deels in relief, met bruin, oker en blauw leer. Het decor van rechthoekige vormen loopt door over de rug. De band toont een enigszins strenge, ingetogen, stijl, gecombineerd met groot technisch vakmanschap. In de catalogus van bovengenoemde tentoonstelling, beschrijft Philip Smith de individualiteit van de boekbinder die, uitgaande van de te binden tekst, kan variëren tussen aanpassing en kiezen voor een eigen stijl. Clements koos het laatste en realiseerde een prachtig oeuvre, bestaande uit zeer herkenbare banden, met veelal een spanning tussen horizontale en verticale elementen. Ingehouden kleurgebruik en het in de band aanbrengen van reliëf, zijn kenmerkende details.
Ontwerpen voor Prometheus bound
In 2004 was Clements een van de winnaars van de Koopman Prijs voor Boekbanden. De prijs bestond uit een geldbedrag waarvoor een van de boeken uit de collectie Koopman moest worden gebonden. Clements koos voor Stéphane Mallarmé, Poésies. Paris, Les Marges, 1926. Hij maakte een band in roodbruin geitenleer, met flinterdun oplegwerk in geel, grijs en wit geitenleer. (feathered onlays) Het is duidelijk dat de stijl van de kunstenaar is geëvolueerd, maar de voor hem typerende stijlelementen zijn herkenbaar. Evenmin als op de eerder besproken band, heeft de binder titel of auteursnaam aangebracht. Beide banden zijn voorbeelden van een groot kunstenaarschap, gebaseerd op een evidente technische vaardigheid en een opmerkelijk coherente stilistische ontwikkeling.
De band waarmee Jeff Clements de Koopman Prijs voor Boekbanden won in 2004