Bandensalon in het Rijksmuseum
Vrijdag 24 mei 2019 – tekst Astrid Beckers
Op vrijdag 24 mei 2019 verzamelen we ons aan het begin van de middag in de grote hal van het Rijksmuseum, waar twee medewerksters van het museum ons stonden op te wachten. Iedereen die geen museumjaarkaart had, kreeg een vip-kaart voor de toegang; een zeer vriendelijk gebaar vanuit het Rijks.
Nadat we slingerend door allerlei gangen en trappenhuizen achter elkaar aan waren gelopen, kwamen we in de bibliotheek. De eerste aanblik was al fantastisch; drie tafels vol boeken uit vijf eeuwen. Nadat we onze tassen opzij hadden gezet, werd ons eerst officieel welkom geheten door Anne Oechtering van het Rijksmuseum. Ze vertelde kort de ontstaansgeschiedenis van de collectie en maakte duidelijk dat alle boeken ook na vandaag gewoon aangevraagd en onderzocht konden worden. Ze juichte dit zelfs toe. Ook nodigde ze ons uit om even in de grote bibliotheek naast onze ruimte te kijken, waar de boeken meerdere verdiepingen boven je uit torenen.
Hierna nam Robert Arpots het woord. Hij was door Lieke van Deinsen gewezen op de collectie van het Rijskmuseum en degene die de collectie die nu op tafel lag, had uitgezocht. Vele dagen had hij in de bibliotheek doorgebracht en gaf een mooi verhaal van zijn zoektocht naar de meest bijzondere banden om ons te laten zien. Hij vertelde hoe moeilijk het was om zich tot ‘maar’ 75 banden te beperken. Toen werden we uitgenodigd zelf de boeken te bekijken.
En wat een bijzondere banden lagen er! We hadden een zeer divers gezelschap met uiteenlopende interesses. Omdat ook de soorten boekbanden door elkaar heen lagen (gesorteerd op collectie) verspreidden we ons netjes over de ruimte.
Een stapeltje van vier boeken met dezelfde, saaie band werd een tijdje genegeerd. Tot iemand er toch eens naar keek. En wat bleek…. Het was een doos! Zeer kundig gemaakt van uitgeholde boeken die op elkaar waren geplakt. De binnenkant was gevoerd met zijde (?) en had nog en apart dekseltje. Het had misschien niets met boekbanden te maken, maar het was zeker een zeer bijzonder object.
Enige discussie werd veroorzaakt door een band uit 1504. Was het nu schapenperkament of varkensleer wat als bekleding voor deze gotische band was gebruikt? Voor beide waren er aanwijzingen en met een aantal mensen werd er onderzocht en bediscussieerd. Hier gebeurde waar naar mijn inziens deze salons perfect voor zijn; kennis opdoen en vooral ook uitwisselen. Uiteindelijk vroegen we Jan Storm van Leeuwen erbij en hij gaf na één blik op de band de conclusie: leer. Maar inderdaad zo afgesleten en uitgedroogd dat het lijkt op perkament.
Een van onze leden was ook helemaal in haar nopjes van het aantreffen van 15e eeuws zilveren boekbeslag. Dit tref je niet zo vaak aan op overgeleverde banden en op deze band zaten nog twee complete sluitingen. Zelfs de beide sluitstiftjes zaten nog met hun kettinkjes aan de sloten vast. De inhoud bleek een buitengewoon mooi getijdenboek te zijn. Wist Anne Korteweg van het bestaan van dit boekje? Het zou worden nagevraagd….
Uiteindelijk werden we om 4 uur verzocht om nu toch echt afscheid te nemen van de boeken. Na het maken van de laatste foto’s verlieten we de ruimte om nog even in de grote bibliotheek te kijken. Wat een prachtige ruimte! Het laatste uurtje gebruikten sommigen van ons om nog een snel rondje door het museum te maken. Daarna was het toch echt tijd voor de thuisreis, met een camera vol foto’s en een hoofd vol indrukken. Het was echt een prachtige middag geweest. Bedankt, Robert, voor de mooie collectie die je voor ons hebt samengesteld!
