Digitale ‘wrijfsel’ collecties

Wrijfsels of andersoorten afdrukken van blindstempeling, zoals foto’s met tegenlicht of rontgenfoto’s, vormen een heel eigen onderdeel binnen de codicologie. Om deze paar databases, want veel zijn er niet, de plek te geven die ze verdienen, hebben we ze samen gezet op deze eigen pagina.

Nederland – Koninklijke bibliotheek – Watermarks in Incunabula printed in the Low Countries (WILC)

Aantal banden in de database: 2000
Periode: 15e en 16e eeuw
Geografisch: In De Nederlanden/De lage landen gedrukte incunabula
Aantal foto’s in de database: 18.000 wrijfsels/röntgenfoto’s
Eenvoudig zoeken: ja. In de menu kolom (links) kun je onderaan een zoekterm invullen.
Uitgebreid zoeken: Ja, zeer goed mogelijk. Op de pagina ‘advanced search‘ kun je allereerst bovenaan kiezen om te ‘browsen‘ per motief. Daarnaast is er een uitgebreid zoekveld waarop je kunt zoeken op details van het watermerk: description, position, distance chainlines, hight. Als laatste kun je zoeken op incunabel: place of printing, printer, date of printing, institution, date deduced. Tevens kun je terugkijken in je zoekgeschiedenis en de laatst bekeken treffers.
Zoek tips: Op de pagina Introduction staat uitleg over hoe de database is samengesteld en wat er met bepaalde termen wordt bedoeld.
Talen: Engels
Aantal vaste annotaties per treffer: 21
Soort annotaties: position, chainlines, distance, height, density, paper size, reproduction, notes, IPH class, equivalent group, Briquet, Piccard, Bibliographical references, location, shelfmark, printer, place, date, format, numer leaves, number sheets.
Aantal afbeeldingen per treffer: 1
Resolutie afbeeldingen: redelijk goed. Met 1 klik als pdf te downloaden. Het vergroot weergeven werkte niet ten tijde van het schrijven van deze tekst.
Mogelijkheden tot downloaden: Ja, als pdf te downloaden.
Samensteller(s) database: Gerard van Thienen en vele stagiaires.
Literatuur: onbekend

Overzicht van treffers, gezocht op Unicorn

Duitsland – Staatsbibliotheek Berlijn – ‘Einbanddatenbank’

Aantal banden in de database: onbekend
Periode: 15e en 16e eeuw (maar bevat in ieder geval ook 17e eeuws materiaal)
Geografisch: Duits sprekende regio
Aantal foto’s in de database: onbekend
Eenvoudig zoeken: ja. Je kunt op het tabblad ‘search’ een willekeurige zoekterm invoeren, en op het tabblad ‘terminology’ kun je zoeken tussen de ingevoerde termen.
Uitgebreid zoeken: moeilijk. Je kunt in eerste instantie alleen heel specifiek zoeken naar een stempel of boekbinder. Pas wanneer een algemene zoekterm is ingevoerd, zijn alle treffers daarna wel te filteren op bijvoorbeeld collectie, jaar (exacte jaartallen, geen periodes!), werkplaats of vorm.
Zoek tips: nee
Talen: Engels, Duits
Aantal vaste annotaties per treffer: 4 tot 8
Soort annotaties: motief, grootte, eventueel werkplaats of gebruiker. Via de werkplaats kan een datum gevonden worden.
Aantal afbeeldingen per treffer: 1
Resolutie afbeeldingen: redelijk goed.
Mogelijkheden tot downloaden: afbeeldingen kunnen wel vergroot worden weergegeven op het scherm, maar niet worden gedownload. Wel is de afbeelding in een gemiddelde grootte rechtstreeks op te slaan op de computer.
Samensteller(s) database: onbekend
Literatuur: onbekend

Voorbeeld van een treffer in de Einbanddatenbank

Frankrijk – Bibliotheque Sainte-Genevieve – Blindstempeling

Aantal banden in de database: 400
Periode: 12e tot 18e eeuw
Geografisch: West Europa
Aantal foto’s in de database: onbekend
Eenvoudig zoeken: ja.
Uitgebreid zoeken: ja. Op zowel trefwoorden voor de inhoud van het boek (drukker, jaartal) als trefwoorden voor de binding en voor de wrijfsels kan gezocht worden.
Zoek tips: ja, uitgebreid
Talen: Engels (alleen de uitleg van de website en hoe te zoeken), Frans (zoektermen en annotaties bij treffers zijn alleen in het Frans)
Aantal vaste annotaties per treffer: 7
Soort annotaties: Naast basisgegevens ook provenance, techniek, materiaal en gerelateerde bindingen danwel literatuur.
Aantal afbeeldingen per treffer: minstens 2. Naast wrijfsels van (gedeelte van) de band is er ook altijd een foto bijgevoegd.
Resolutie afbeeldingen: redelijk goed.
Mogelijkheden tot downloaden: De afbeeldingen worden geopend in een apart venster en zijn rechtstreeks op de computer op te slaan in een redelijke resolutie.
Samensteller(s) database: Yann Sordet
Literatuur: onbekend